Blog

Sport i smog – jak bardzo szkodzi uprawianie sportu, kiedy powietrze jest zanieczyszczone?

Wiele mówi się o tym, że najlepsza jest aktywność fizyczna na świeżym powietrzu. Jednocześnie zwraca się uwagę na smog obecny w wielu polskich miastach – zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Pozostaje więc pytanie: czy sport i smog to dobry duet? Przedstawiamy wyniki przeprowadzonych w tym zakresie badań oraz podpowiadamy, jak możesz chronić swój organizm przed zanieczyszczonym powietrzem.

Smog i zanieczyszczenie powietrza – wprowadzenie

Smog to zjawisko atmosferyczne związane z zanieczyszczeniem powietrza. Powstaje, gdy spaliny mieszają się z mgłą. Są w nim obecne różne związki chemiczne – często toksyczne dla organizmu człowieka (mowa m.in. o tlenku węgla, wielopierścieniowych węglowodorach aromatycznych, dwutlenku siarki). W Polsce panuje zła sytuacja związana ze smogiem. Na 50 najbardziej zanieczyszczonych miast, aż 33 znajdują się w Polsce. Najgorsza sytuacja jest na Śląsku.

Czym są PM10 i PM2,5? Co powodują?

PM10 i PM2,5 to bardzo ważne parametry, które informują o jakości powietrza w danej lokalizacji. Są to pyły zawieszone (często określane też mianem aerozoli atmosferycznych) o wysokiej toksyczności. Składają się one ze stałych cząsteczek. W przypadku PM10 nie przekraczają one 10 µm. Wraz z wdychanym powietrzem dostają się aż do oskrzeli. Cząsteczki PM2,5 mają średnicę do 2,5 µm. Ich wysoka szkodliwość wynika głównie z tego, że wędrują aż do płuc, a stamtąd do wszystkich tkanek w organizmie.

Jakie ryzyko niesie połączenie sport i smog – badania

Sport a aktywność fizyczna na świeżym powietrzu to zagadnienie, które interesuje nie tylko profesjonalistów, ale każdą osobę prowadzącą aktywny tryb życia. Wiadomo, że zanieczyszczone powietrze negatywnie działa na organizm człowieka. Dlatego powstało wiele badań, które sprawdzają, jak smog wpływa na uprawianie sportu.

W badaniach opublikowanych w 2020 roku wykazano, że sport w czasie smogu może być niebezpieczny. W czasie wysiłku zwiększa się metabolizm oraz wentylacja. Wykonujemy więcej oddechów – tym samym więcej szkodliwych cząsteczek dostaje się do organizmu wraz z powietrzem (nawet 20 razy więcej niż w czasie spaceru). Aktywność fizyczna przy smogu spowalnia funkcje sercowo-naczyniowe. Ma ona negatywny wpływ na zdrowie szczególnie młodych osób [1].

W innych testach udowodniono, że sport w czasie smogu ma negatywny wpływ na efekty, które chcą osiągnąć sportowcy. Mimo zwiększenia intensywności ćwiczeń, są one niskiej jakości przez to, że do organizmu wraz z powietrzem dostarczane są szkodliwe substancje. Przed to nie pracuje on wystarczająco wydajnie. W tym samym badaniu poruszono także kwestię zdrowia psychicznego. Sport w czasie smogu nie jest uznawany za zdrowy, co jednocześnie pozwala twierdzić, że jego uprawianie nie przynosi korzyści. To skutkuje obniżeniem nastroju wśród sportowców, a nawet wystąpieniem zaburzeń depresyjnych [2].

W czasopiśmie European Health Journal opublikowano badania dotyczące tego, jak sport i smog wpływają na układ krążenia. Wykazano, że zbyt częste ćwiczenia przy zanieczyszczonym powietrzu wpływają negatywnie na serce – zwłaszcza wśród osób poniżej 40. roku życia [3].

Natomiast badania przeprowadzone przez belgijskich kardiologów wykazały, że sport w czasie smogu może powodować uszkodzenie naczyń płucnych. Świadczy o tym wzrost ciśnienia płucnego w czasie aktywności przy przekroczonych normach zanieczyszczenia powietrza [4].

Jak ograniczać i kontrolować negatywny wpływ smogu na nasze zdrowie?

Chociaż negatywny wpływ smogu na zdrowie człowieka jest bezsprzeczny, nie należy zamykać się w domu. Nie ma też wskazań, aby całkowicie zrezygnować z aktywności fizycznej na powietrzu. Powinieneś jednak wiedzieć, jak kontrolować i ograniczyć wpływ smogu. Warto kierować się rozsądkiem, a także wspomóc dostępnymi narzędziami.

Jednym z narzędzi są stacje jakości powietrza. Można zainstalować je w domu lub na zewnątrz. Dokonują one pomiarów smogu, pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz dwutlenku węgla. Polecanym urządzeniem jest stacja jakości powietrza Air Visual Pro IQAir. Jest ona połączona z aplikacją mobilną, dzięki czemu możliwe jest śledzenie danych z kilku różnych punktów pomiarów oraz ustawienie alarmów. Daje to możliwość wybrania najlepszego miejsca na uprawianie sportu. Jeżeli poziom zanieczyszczeń jest wysoki, wskazane jest wykonanie treningu w domu.

Jeżeli z różnych powodów nie możesz wykonać treningu w domu, sprawdź maski antysmogowe. Są one wyposażone w wysokiej jakości filtry, które zatrzymują szkodliwe cząsteczki – nie tylko zanieczyszczenia powietrza, ale też drobnoustroje i alergeny. Sport w czasie smogu z maseczką jest zdecydowanie bezpieczniejszy.

Ciekawym rozwiązaniem, aby poprawić jakość powietrza w swoim najbliższym otoczeniu, jest osobisty oczyszczacz powietrza WYND. Jest on mały i przenośny, ale wystarczająco mocny, aby poradzić sobie z zanieczyszczeniami powietrza w przestrzeni osobistej. Filtr zatrzymuje pyły, alergeny i drobnoustroje.

Powinieneś też podejmować działania, które przyczyniają się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza. Należą do nich m.in.:

korzystanie z komunikacji miejskiej lub roweru zamiast samochodu,
wymiana pieców na ekologiczne,
oszczędzanie prądu,
sadzenie roślin wokół domu lub trzymanie kwiatów doniczkowych w mieszkaniu,
bycie świadomym konsumentem.

Zmiana nawet kilku dotychczasowych nawyków na bardziej ekologiczne sprzyja poprawie jakości powietrza.

Źródła: